آموزش عالي از نگاه آمار

آموزش عالي از نگاه آمار

اين روزها تحصيل در مقطع کارداني، با استقبال سابق همراه نيست و هم اکنون بسياري از دانشگاه هاي کشور در مقطع کارداني با صندلي هاي خالي روبه رو هستند.
وجود صندلي هاي خالي در مقطع کارداني به اين معناست که ديگر مثل گذشته، رقابت سختي براي ورود به مقطع کارداني در دانشگاه هاي کشور وجود ندارد و اين روزها هر دانش آموزي با داشتن مدرک پايان تحصيلات دوره دبيرستان مي تواند بدون آزمون در بسياري از رشته محل هاي دانشگاهي در مقطع کارداني قبول شود.
براساس آمارهاي رسمي، هم اکنون چهار ميليون و 400 هزار دانشجو داريم که در مقاطع کارداني، کارشناسي، کارشناسي ارشد و دکتري در حال تحصيل هستند. از اين تعداد، يک ميليون دانشجوي کارداني معادل 23 درصد، دو ميليون و 800 هزار دانشجوي کارشناسي معادل 66 درصد، 410 هزار دانشجوي کارشناسي ارشد معادل 10 درصد و 40 هزار دانشجوي دکتراي تخصصي معادل 0.9 درصد کل دانشجويان، مشغول به تحصيل هستند.در اين بين، علوم انساني با تعداد يک ميليون و 970 هزار نفر دانشجو معادل 46 درصد بيشترين دانشجو را دارد، کمترين سهم مربوط به رشته هنر يعني 5.4 درصد است. ديگر رشته ها از جمله فني مهندسي 33.4 درصد، علوم پايه 7.2 درصد، کشاورزي و دامپزشکي 6.3 درصد و علوم پزشکي داراي 1.3 درصد دانشجوست.

همچنين مطابق اطلاعات منتشر شده از سوي وزارت علوم، هم اکنون 2500 موسسه آموزش عالي در کشور داريم که فعال هستند و به همراه دانشگاه آزاد اسلامي مشغول به فعاليت اند.

در اين ميان، سهم دانشگاه هاي دولتي وزارت علوم 15 درصد، سهم دانشگاه پيام نور 25 درصد، سهم دانشگاه آزاد اسلامي 36 درصد، سهم دانشگاه جامع علمي- کاربردي 10 درصد، سهم موسسات غيردولتي غيرانتفاعي 9.2 درصد و سهم دستگاه هاي اجرايي حدود 7 درصد است. همچنين دانشگاه فني و حرفه اي نيز 3.5 درصد از کل دانشجويان کشور را تحت پوشش خود دارد.
در بين استان هاي کشور نيز استان تهران با 710 هزار دانشجو معادل 16.6 درصد از تعداد کل دانشجويان، داراي بيشترين سهم است. استان اصفهان با 310 هزار دانشجو معادل 7.25 درصد در رده بعدي قرار دارد. استان خراسان رضوي داراي 260 هزار دانشجو معادل 6.1 درصد در گروه بعدي جاي دارد. همچنين استان خراسان شمالي هم با تعداد 42 هزار دانشجو، به عنوان کم جمعيت ترين استان دانشجويي کشور شناخته مي شود.افزون بر اين، تعداد رشته محل هاي مقطع کارداني 9600، در مقطع کارشناسي 15 هزار و 800 رشته محل، در کارشناسي ارشد 7350 و در دوره دکتراي تخصصي بيش از 2300 رشته محل وجود دارد. همان طور که مي بينيم تعداد رشته محل هاي مقطع کارشناسي، حدود يک و نيم برابر مقطع کارداني است و همين موضوع نيز به وضوح نشان مي دهد تا چه حد، نسبت به گسترش رشته هاي کارداني، غفلت شده است.
جالب آن که در تعداد دانشجويان رشته هاي مختلف نيز مديريت و نظم خاصي وجود ندارد.

حسابداري با تعداد 230 هزار دانشجو بيشترين سهم را در ميان رشته محل ها به خود اختصاص داده است، حقوق با 170 هزار دانشجو، کامپيوتر(نرم افزار) حدود صد هزار دانشجو دارد، مهندسي کامپيوتر(نرم افزار) نيز داراي 800 هزار دانشجوست.
در رشته مديريت بازرگاني 70 هزار دانشجو، در رشته مديريت دولتي 63 هزار دانشجو، در رشته مهندسي عمران حدود 62 هزار دانشجو و در رشته روان شناسي حدود 60 هزار دانشجو تحصيل مي کنند.يعني براساس گفته هاي مسئولان وزارت علوم، 35 درصد از دانشجويان در 11 درصد رشته ها مشغول به تحصيل هستند و 65 درصدشان در کمتر از 89 درصد رشته محل ها مشغول به تحصيل هستند.

حال اگر دوباره به اين آمارها نگاهي اجمالي بيندازيم، متوجه مي شويم که تعداد دانشجويان در اين رشته ها بسيار بيشتر از نياز بازار کار است و در حقيقت، بازار کار، پتانسيل لازم براي جذب اين همه فارغ التحصيل رشته هاي يکسان را ندارد.
اتفاقا همين تجمع دانشجويان در رشته هاي نام برده سبب شده است که تعداد فارغ التحصيلان بيکار در اين رشته ها هم زياد باشد؛ آن هم در حالي که بازار کار بشدت تشنه جذب تکنيسين ها و نيروهاي ماهر دانشگاهي است.